روانشناسي نوين

اگر شما براي داشتن پيامد موثر براي نوجوانتان دچار مشكل شده ايد، بدانيد كه شما تنها نيستيد. بسياري از والدين به من مي گويند كه به نظر مي رسد كه نمي توانند هيچ تاثيري بر روي نوجوانشان داشته باشند، و به نظر مي رسد كه انجام دادن كار درست براي نوجوان كار غير ممكني است. اگر شما يك نوجوان داريد، ممكن است حركتاتي را نسبت به فرزندتان انجام داده باشيد، بازي هاي ويدئويي اش را دور ريخته باشيد، يا امتيازات رانندگي اش را براي ماه ها به حالت تعليق در اورده باشيد. ولي همانطور كه جيمز لمان مي گويد، شما نمي توانيد كودكان را با رفتارهاي قابل قبول تنبيه كنيد – اين عمل كارايي ندارد.
يك عمل موثر بايد كودك را تشويق كند كه رفتارش را تغيير دهد يا از قوانين خانه اطاعت كند، و در برخورد با افراد محترمانه برخورد كند. بنابراين اولين چيزي كه شما نياز داريد شناسايي رفتارهايي است كه شما مي خواهيد كه تغيير كنند. براي مثال، اگر كودكتان به گونه اي كه شايسته است رفتار نمي كند، . به جاي برخورد شديد و يا تنبيه، شما از او مي خواهيد كه رفتار مناسبتري داشته باشد. حتي زماني كه كودكتان عصبي مي شود و به چيزي ضربه مي زند براي او دليل بياوريد تا بتواند رفتار درست را تمرين كند- و خود كنترلي اش را قبل از اينكه امتيازي را از دست بدهد بهبود بخشد.
بگذاريد بر طبق مطالب زير برنامه اي براي تغيير رفتار ارائه كنيم:
• برخورد هاي موثر به رفتارهاي پايه مربوط مي شوند و وظيفه و زمان خاصي مي برد.
• ارتباط با رفتارهاي پايه بدين معني است كه برخوردهاي شما بايد با رفتارهايي كه مي خواهيد كودكتان از تغيير دهد يا بهبود بخشد در ارتباط باشد.
• «وظايف خاص» بدين معني است كه برخي وظايف نياز است كه كودك انجام دهد، يا اينكه حل كردن مشكلات اساسي را تمرين كند. رفتارهاي اساسي مانند شستن ظرف ها، جلسات تعيين شده، يا ناسزا نگفتن.
• «زمان خاص» بدين معني است كه زمان خاصي مورد نياز است تا كودك رفتار خاصي را از خود نشان دهد.
بنابراين زماني كه كودك ناسزا مي گويد از استفاده از لوازم الكترونيكش محروم مي شود تا زماني كه به مدت ۲ دوساعت ناسزار نگويد دوباره مي تواند از اين وسايل استفاده كند. برخوردهاي والدين با رفتار هاي كودكان گرده خورده و در ارتباط است- زماني كه او ناسزا مي گويد او مجبور مي شود كه ناسزا نگفتن را تمرين كند و اين رفتار بدش را متوقف سازد. اين برخورد كار خاصي است- اين كار لازم است تا كودك به وظايفش عمل كند و قسمتي از مغزش كه مسئول خودكنترلي او مي باشد را تقويت كند. اگر كودك از شما خواست كه وسايلش را به او بازگردانيد، او بايد سعي كند كه رفتار بهتر و مناسبتري داشته باشد. و مشخص كردن زمان براي اين است كه او بتواند به مدت دو ساعت خودش را كنترل كند، پس از آن كودك آزاد است تا از امتيازاتش استفاده كرده و هر كاري كه تمايل به انجامش است را انجام دهد.
اين مسئله كه شما نمي توانيد جلوي عصبانيت و نااميدي كودك را بگيريد مسئله ي مهمي ااست، اين رفتارها بخشي از انسان بودن است و شامل رفتارهاي طبيعي انسان محسوب مي شود. ولي شما مي توانيد كاري كنيد كه شيوه ي برخورد كودك با اين نوع احساسات در او تغيير كند. شما مي توانيد از كودك انتظار داشته باشيد كه خودكنترلي را تمرين كند. هدف شما اين مي باشد كه كودك لازم است كه رفتارهاي بهتر را براي طول مدت زمان خاصي تمرين كند و پس از اينكه او اين كار را انجام داد امتيازاتش به او بازگردانده شود. بنابراين تمرين و اصلاح رفتار مي تواند باعث بهبود و بازگشتن امتيازات به كودك شود.
اگر كودك به دليل برخوردي كه با او مي شود عصباني مي شود و داد مي زند، يا فكر مي كند كه چقدر اين برخورد با او غير منصفانه و ناعادلانه است، به او بگوييد، «من مي دانم كه تو عصباني هستي. داد زدن باعث نمي شود كه چيزي را كه مي خواهي به تو برگردد. اول تو بايد با عصبانيتت كنار بيايي و براي دو ساعت رفتارت را اصلاح كني، بعد از ان تو مي تواني لازم الكترونيكت را بگيري.» دليل برخوردتان را زياد براي او توضيح ندهيد و جر و بحث نكنيد، و تصميمي كه گرفته ايد را توجيه نكنيد. ممكن است كودك با خودش غرو لند كند، يا اينكه براي دوستانش متني بفرستد كه والدينش چقدر بد هستند، و ممكن است اين كار مدت زماني طول بكشد، ولي نهايتا كودكتان تصميم مي گيرد تا كارهايي را كه از او خواسته شده است را تمرين كند تا وسايل الكترونيكش به او بازگردانده شود.

انتخاب برخورد
فكر كردن در مورد شيوه برخورد: شامل امتيازاتي مي شود كه كودك را تحريك مي كنند. گرفتن و يا اعطا كردن امتيازات باعث مي شود كه در كودك انگيزه اي پيدا شود تا از قوانين خانه پيروي كند، حتي اگر كودك با آن قوانين موافق نباشد. برخورد با امتيازي كه كودك شما از آن لذت مي برد. و براي كودكان لذت بخش مي باشد بازي هاي ويدئويي بسيار تحريك كننده مي باشند، برخي از كودكان به اين بازي ها اهميت نمي دهند. ولي اگر اين بازي براي كودك شما مهم باشد و گوشي موبايل را براي دو ساعت از او بگيريد اين كار مي تواند بر روي برخي از كودكان كارآمد و موثر باشد، ولي برخي از كودكان زماني كه اين امتياز از آنها گرفته مي شود به سراغ سرگرمي ديگري مي روند و زمانشان را پر مي كنند. براي انتخاب روش مناسبي براي حذف امتياز مناسب شما بايد كودكتان را بشناسيد. و بدانيد كه چه چيزي كودكتان را به هيجان مي آورد و براي او لذت بخش است. چه چيزي را از كودك بگيريم كه كودك واقعا از آن لذت مي برد و نمي خواهد براي مدت زماني كوتاه ان را از دست بدهد. برخي از والدين مي گويند كه گرفتن همه ي وسايل الكترونيك بسيار موثر زيرا زماني كه تنها بازي ويدئويي از كودك گرفته مي شود او به سراغ كامپيوتر مي رود و يا اينكه با تماشاي تلويزيون خودش را سرگرم مي كند.

منبع:مشاوره ازدواج-برخوردهاي موثر با نوجوان