روانشناسي نوين

درمان افسردگي

” هميشه خسته و بي رمق در اتاقم بودم؛ احساس مي كردم انرژي لازم حتي براي كارهاي روزمره يا رسيدگي به ظاهرم را ندارم.

تقريبا بي تفاوت به همه چيز، كم تحمل و گريزان از جمع و ساكت تر از همه موجودات عالم به زندگي نباتي ام ادامه مي دادم.

از اين شرايط راضي نبودم اما در خود توان تغيير آن را نمي ديديم.

گاهي حتي به صداي قهقه هاي ديگران با حسرت گوش فرا مي دادم.

همه چيز برايم بي معنا بود.

من به سنگيني پاره سنگي بزرگ بر زمين جا خوش كرده بودم و اراده حركت به سمت جمع يا پايكوبي در يك جشن را نداشتم. ”

جملاتي كه خوانديد شرح حال روحي از زبان يك فرد افسرده بود.

همه ما با با احساسات منفي كم حوصلگي و غمگيني دست و پنجه نرم كرده ايم.

در حقيقت بعد از يك تجربه تلخ مانند شكست عشقي يا اخراج شدن از محل كار و حتي از دست دادن حيوان خانگي مان، غم و افسردگي ناشي از اين فقدان طبيعي است.

در چنين مواقعي معمولا با گذشت زمان و سپري كردن دوره سوگ و يا با كمك روش هاي خود ياري مانند درد و دل كردن با دوستان و مسافرت، حال و هواي ابري دل مان رو به بهبود مي رود.

اما براي عده اي نيز افسردگي بدون هيچ دليل منطقي، طولاني مدت و با نشانه هاي شديد تر تجربه مي شود كه در اين حالت افسردگي غير طبيعي و به عنوان يك اختلال روحي در نظر گرفته مي شود و نيازمند كمك هاي تخصصي روانشناسان است.

انواع افسردگي و نشانه هاي درمان افسردگي
افسردگي كه به دليل شيوع بالاي آن به آن سرماخوردگي رواني نيز گفته مي شود داراي نشانه هايي به شرح زير مي باشد:

ü احساسات منفي: غم، نااميدي، كم حوصلگي، احساس تهي بودن و دلتنگي مداوم.
ü لذت نبردن از زندگي: بي تفاوتي نسبت به فعاليت هاي لذت بخش؛ روابط جنسي و حتي نسبت به محبوب.
ü تغييرات جسماني : از دست دادن اشتها و بي خوابي و يا برعكس؛ پرخوابي و ميل زياد به غذا خوردن.
ü بي انگيزگي: نداشتن انگيزه جهت انجام كارهاي مهم، اهداف و رسيدگي به ظاهر خود و در نتيجه ميل به تنهايي و انزوا.
ü افكار منفي: منفي نگري نسبت به خود، ديگران و آينده، احساس گناه، و گاه نيز افكار خودكشي.
افسردگي انواع متفاوتي دارد كه شامل موارد زير مي شود:

افسردگي اساسي( كوتاه اما شديد ) در اين حالت نشانه هاي افسردگي معمولا حدود دو هفته به طول مي انجامد اما با شدت زياد.
افسردگي مداوم ( خلق افسرده؛ طولاني اما خفيف تر ): فرد نشانه هاي افسردگي را حدااقل به مدت دو سال اما به فرم خفيف تر آن تجربه مي كند.
افسردگي فصلي ( تنها در فصل پاييز و زمستان ) : حال و هواي روحي سرد كه با سرماي هوا تشديد مي شود، ميل زياد به خواب، كم تحركي، پرخوري و كم حوصلگي از ويژگي هاي افسردگي در ماه هاي سرد سال است.
افسردگي پس از زايمان: تجربه نشانه هاي افسردگي بعد از زايمان كه بيشتر به دليل تغييرات هورموني در بدن مادر رخ مي دهد.
روش هاي درمان افسردگي
اگرچه به دليل ويژگي ذاتي افسردگي يعني نا اميدي، در روزهايي كه آسمان دل مان ابري است، احساس مي كنيم برگشتن به روزهاي خوش گذشته تقريبا غيرممكن است.

با اين وجود افسردگي حتي از نوع شديد و مزمن آن نيز قابل درمان است.

روش هاي درماني مختلفي براي افسردگي وجود دارد كه متناسب با شخصيت فرد، شدت و نوع افسردگي در مركز روانشناسي مشاورانه ارائه مي شود.

از جمله روش هاي درماني افسردگي مي توان به موارد زير اشاره نمود:

شناخت درماني
فرد افسرده معمولا تعبير نوميدانه و بدبينانه اي نسبت به آينده و حل مسائل خود دارد و متوجه تاثير نوع تفكرش بر احساسات منفي يا رفتارهاي مخرب خود نيست.

در اين روش درمان گر به بيمار كمك مي كند از افكار مخرب و افسرده ساز خود آگاهي يابد و در نهايت باز سازي شناختي صورت گيرد.

رفتار درماني
طبق رويكرد رفتار درماني در درمان افسردگي تغيير دادن رفتارهاي افسرده ساز خود به مرور باعث تغيير سبك شناختي فرد مي شود.

روانشناساني كه از رويكرد رفتار درماني در درمان افسردگي استفاده مي كنند تاكيد ويژه اي به فعال نمودن و بهبود بخشيدن به ارتباطات فرد دارند.

دارو درماني
معمولا تجويز دارو زير نظر روان پزشك و در انواع شديد تر افسردگي صورت مي گيرد.

تحقيقات مختلف نشان داده اند كه داروهاي ضد افسردگي به ويژه اگر با ساير مداخله هاي روانشناختي همراه گردد اثربخش تر خواهد بود.

نكته مهم در دارو درماني اين است كه دارو به عنوان يك روش موقتي و تحت نظارت روان پزشك صورت مي گيرد بنابراين از تجويز يا مصرف خودسرانه دارو بايد خود داري شود.

منبع:كانون مشاوران ايران-درمان افسردگي